metody utrwalania żywności

Coraz większy konsumpcjonizm, coraz to nowe kuszące oferty sklepów prowadzą do tego, że kupujemy więcej niż potrzebujemy. Dotyczy to różnych potrzeb, ale najbardziej żywności. Kiedy przez jeden tydzień zwróci się szczególną uwagę na to, ile produktów wyrzucamy podczas czyszczenia lodówki, okazuje się, że spora kwota ląduje w koszu. Wynika to często ze złego planowania, kupowania zbyt dużej ilości produktów, ale też nieumiejętnego przechowywania żywności. Jak rozwiązać ten ostatni problem, tak by w portfelu zostawało więcej?

jak przechowywać żywność?

Warto kasze, ryże i makarony przechowywać w słoikach, tak, by nie dawać do nich dostępu owadom np. molom, których wizyta w domu potrafi zamienić się w prawdziwą plagę i powodować spore straty. Bardzo istotną, a często pomijaną kwestią jest też dbanie o czystość lodówki oraz szuflad. Jeżeli w którymś z tych miejsc coś się zepsuło, nie wystarczy tylko wyrzucić zepsutą rzecz – warto wyczyścić całą półkę/szufladę i dość często pilnować mycia całego wnętrza lodówki. Otwarte produkty zachowają dłużej świeżość, jeśli będą przechowywane w szczelnie zamkniętym pojemniku. Jeśli kupujemy dwa produkty z różnym terminem przydatności warto ten, którego data ważności mija szybciej postawić z przodu – wtedy zużyjemy go jako pierwszego. To podstawowe rzeczy codzienne, które pomogą dobrze wykorzystać wydane na jedzenie środki. Jak można przedłużyć jej świeżość żywności?

najbardziej popularne metody utrwalania żywności

Pasteryzacja
Mrożenie
Kiszenie

pasteryzacja

Na czym polega?

Pasteryzacja to szczególnie dobrze znana metoda przy przygotowywaniu przetworów. Polega na podgrzewaniu produktu, który chcemy pasteryzować do wysokiej temperatury – 75-100 stopni. W domowych warunkach pasteryzować można w garnku w wodzie i w piekarniku. Czyli w miejscach, gdzie jesteśmy w stanie doprowadzić do powstania wspomnianej temperatury. Pasteryzacja ma na celu zniszczenie wszelkich drobnoustrojów powodujących psucie się przetworów, przy użyciu wysokiej temperatury.

Jakie produkty można pasteryzować?

Pasteryzować można praktycznie wszystko – zaczynając od owoców i warzyw, przez mięso, wędliny, sosy, zupy aż do mleka i przetworów mlecznych. Nie warto jednak pasteryzować produktów, w których znajdują się surowe, niedosmażone lub niedogotowane cebula, por czy czosnek, ponieważ fermentują i mogą doprowadzić do zepsucia się potrawy. Warzywa te mogą stanowić dodatek w pasteryzowanych produktach jednak warto zadbać o to, żeby nie były one ani trochę surowe.

Zalety pasteryzacji

dość niski koszt tej metody
możliwość przeprowadzenia jej w warunkach domowych
długa trwałość zapasteryzowanych produktów – nawet do roku, choć wiele osób wydłuża jeszcze ten okres

Wady pasteryzacji

- niszczy witaminy wrażliwe na temperaturę (np. z grupy B)
- niszczy minerały m.in. sole wapnia.

mrożenie

Na czym polega?

Mrożenie najprościej tłumacząc polega na włożeniu produktu do zamrażarki. Warto jednak zaznaczyć, że aby mrożenie było efektowne dobrze pamiętać o niektórych wytycznych.

Jakie produkty można mrozić?

Niektóre produkty do mrożenia są oczywiste jak sezonowe owoce, zapas zupy czy mięsa typu gulasz. Mrozić można naprawdę prawie wszystko – np. otwarty koncentrat pomidorowy, można go przełożyć do pojemniczka na lód i zamrozić takie porcje wielkości łyżeczki. Otwarte z puszki czy słoika strączki – można przesypać do woreczka i zamrozić. Podobnie otwarte tortille, które niezamrożone mogą szybko wysychać, a po mrożeniu na dodatek przełożone papierem do pieczenia będą nadawały się do spożycia przez dużo dłuższy czas.

Niektórzy nawet celem ułatwienia sobie czasu przygotowywania potraw mrożą ugotowany wcześniej ryż czy kaszę, a następnie jedynie podgrzewają do obiadu.

Przy mrożeniu warto dzielić produkty na porcję. Kupując np. dwukilogramowy kawałek mięsa można pokroić go na równe porcje i następnie wyjmować po jednej porcji. Podobnie sytuacja ma się w przypadku owoców – jeżeli wrzucimy je od razu do wspólnego woreczka i zamrozimy mogą się skleić. Ciężko w takiej sytuacji podzielić je na pojedyncze owoce. Warto poświęcić chwilę przy mrożeniu, włożony woreczek potrząsnąć kilka razy co 10-15 minut, tak by owoce w miarę równomiernie zmarzły nie przylegając do siebie.

Zalety mrożenia

samo mrożenie odbywa się bez udziału i wysiłku człowieka
długi czas przechowywania produktów
duży katalog produktów zdatnych do mrożenia

Wady mrożenia

niektóre zamrożone produkty tracą jędrność i konsystencję
czas przygotowywania niektórych produktów do zamrożenia

kiszenie

Kiszenie opiera się na procesie fermentacji mlekowej przeprowadzanym przez bakterie mlekowe. Jest to proces fermentacji, a nie gnicia. Kiszenie jest bardzo zalecanym sposobem przedłużania ważności żywności nie tylko z racji zachowania trwałości sezonowych produktów, ale też dlatego, że kiszone produkty są bardzo zdrowe, wspierają naturalną odporność organizmu dzięki dużej zawartości witaminy C. Dzięki zawartości bakterii mlekowych wspierają florę jelitową.

Na czym polega kiszenie?

Produkt, który chcemy kisić należy włożyć do szklanego pojemnika, który następnie będzie można szczelnie zamknąć. W większości przypadków, np. do ogórków, dodamy przyprawy, a dopiero potem zalejemy zalewą. Tak samo do jabłek warto dodać imbir, cynamon, a następnie zalać zalewą przygotowaną z wody z solą. Aby uniknąć psucia się produktu, należy używać wody przegotowanej. Następnie pojemnik szczelnie zamykamy. Tak przygotowane przetwory po kilku tygodniach są ukiszone i gotowe do spożycia.

Ważne! Warto pamiętać o tym, żeby zalewa pokrywała całość produktów kiszonych – jeśli coś będzie wystawało może się zdarzyć, że zacznie się psuć i nie będzie się nadawało do spożycia.

Jakie produkty można kisić?

Chociaż najbardziej znane kiszonki to ogórki i kapusta, kisić można bardzo dużo warzyw i owoców, m.in. rabarbar, pomidory, cebulę czy wspomniane wyżej jabłko. Burak stanowi wspaniałą bazę do zdrowego zakwasu z buraków. Warto pić szklankę zakwasu z buraków, codzienne przed śniadaniem.

Zalety kiszenia

zachowujemy, a nawet powiększamy wartości odżywcze warzyw i owoców
możemy przez cały rok spożywać bardzo zdrowe produkty – zaliczane do kategorii superfoods
zyskujemy zupełnie nowy smak warzyw i owoców

Wady kiszenia

nie każdy może jeść kiszonki – nie zaleca się ich osobom cierpiącym na kamicę nerkową, zmagających się z nadciśnieniem tętniczym czy przyjmującym leki rozrzedzające krew, dlatego że do kiszenia używamy soli.

Więcej o kiszonkach przeczytaj – tutaj.

NOWOŚĆ

paskalizacja

HPP - High Pressure Processing

Na czym polega HPP?

HPP polega na utrwalaniu żywności za pomocą wysokiego ciśnienia – High Pressure Processing (HPP).

Do HPP inaczej paskalizacji używa się specjalistycznych maszyn. Gotowy produkt umieszcza się w szczelnie zamykanej komorze wypełnianej wodą i poddaje się go wysokiemu ciśnieniu- 6000 atmosfer w warunkach chłodniczych. Dzięki temu wszelkie patogeny podlegają inaktywacji i produkt się nie psuje.

Jakie produkty można paskalizować?

Paskalizować można: pasty warzywne, mięso, nabiał, owoce, warzywa, karmy dla zwierząt i kosmetyki. Najczęściej HPP używa się do utrwalania soków i smoothie. Świeże soki i smoothie są tłoczone na zimno, następnie poddawane są metodzie utrwalania produktu, jakim jest HPP w warunkach chłodniczych. Badania wykazują zachowanie większości witamin i minerałów, a także zachowanie smaku, koloru i zapachu produktów.

Zalety paskalizacji

w odróżnieniu od pasteryzacji nie prowadzi do ubytku witamin i składników odżywczych
produkt zachowuje kolor, smak i zapach, a jednocześnie jego trwałość wydłuża się do kilku tygodni.

Wady paskalizacji

nie można paskalizować produktów w szklanych opakowaniach
produkt wymaga przechowywania w lodówce
wyższa cena niż produktów pasteryzowanych.

Zachęcamy do sprawdzania na etykietach produktów, jaką metodą jest on utrwalony. Warto zwrócić uwagę, że nie wszystkie produkty, które w sklepie są przechowywane w lodówce są „świeże” czy poddane metodzie HPP. Bardzo częstym „chwytem marketingowym” jest przetrzymywanie produktów pasteryzowanych w lodówkach, aby klient miał przekonanie, że produkt jest świeży. Tymczasem został on pasteryzowany lub – co gorsze – posiada konserwanty.

Więcej o różnicach pomiędzy paskalizacją a pasteryzacją można przeczytać w artykule TUTAJ.